บทที่ 2
บทบาทขององค์การ ISO และการจัดทำมาตรฐานนานาชาติ (Role of ISO for International Standards)
ตอนที่ 4: มาตรฐานนานาชาติ และรางวัล ISO
7. มาตรฐานนานาชาติและการศึกษา/ รางวัล ISO (International standard and education/ ISO Awards)
บทบาทที่สำคัญขององค์การ ISO ต่อการจัดทำ “มาตรฐานปฏิบัติระดับนานาชาติ” เป็นเรื่องที่มีความชัดเจนมากสำหรับการใช้ประโยชน์ เพื่อเป็นเครื่องมือประเภทหนึ่งที่สามารถสะท้อน และชี้บ่งถึงผลของความร่วมมือที่เกิดขึ้นในทุกด้านที่เกี่ยวข้อง เช่น การปรากฏองค์ความรู้ใหม่ที่ได้รับขึ้นมาโดยตรง การเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยีที่เหมาะสมเข้ากับยุคสมัย และการปรากฏสภาพออกมาเป็นแนวทางปฏิบัติที่ดี หรือเหมาะสมสำหรับองค์การหรือผู้ปฏิบัติงานได้ต่อไป เป็นต้น โดยจะพบได้อย่างชัดเจนเพิ่มเติมขึ้นมาอีกประการหนึ่งว่า ความเป็นมาตรฐานดังกล่าว ได้ปรากฏออกมาเป็นเรื่องที่ยอมรับ/ นับถือกันอย่างกว้างขวางทั่วไปในระดับโลก และมีผลช่วยสนับสนุนต่อการสร้างกิจกรรมของการพัฒนาเศรษฐกิจ การตอบสนองต่อความต้องการด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม รวมถึงในที่สุดนำพาไปสู่แนวทางของการพัฒนาแบบยั่งยืนขึ้นมาได้เป็นลำดับสุดท้าย
นอกเหนืออกไปจากการแสดงบทบาทและหน้าที่ดังกล่าว ตามที่ระบุรายละอียดไว้ในเบื้องต้นแล้วนั้น องค์การ ISO ยังมีจุดมุ่งหมายที่ต้องการช่วยส่งเสริม และสร้างความตระหนักให้เกิดขึ้นมากับสถาบันการศึกษาต่างๆ ที่แพร่กระจายอยู่ทั่วโลกอีกด้วย โดยเฉพาะการมุ่งเน้น และเล็งเห็นความสำคัญที่ยึดถืออยู่บนพื้นฐานที่ว่า สถาบันการศึกษาแต่ละแห่ง จะสามารถทำการช่วยเหลือ หรือสนับสนุนต่อการสร้างกิจกรรมการเรียนการสอน ที่อาศัยรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง “มาตรฐานปฏิบัติระดับนานาชาติ” ขึ้นมาให้เห็นผลได้โดยตรงอย่างไร หรือสามารถดำเนินการเพื่อให้บรรลุถึงวัตถุประสงค์ และความต้องการดังกล่าวขึ้นมาได้อย่างไรอีกร่วมด้วย เช่น มีการสอนหรือบรรจุเป็นเนื้อหารายละอียดไว้อยู่ภายในโปรแกรมการศึกษา หลักสูตร หรือเนื้อหาวิชาต่างๆ ของสถาบันการศึกษาระดับอุดมศึกษา หรือมหาวิทยาลัยต่างๆ ทั่วโลกเป็นประการสำคัญ
นอกจากนี้องค์การ ISO ยังมีจุดมุ่งหมาย และปณิธานอย่างแรงกล้าต่อการตัดสินใจที่จะมีการมอบหมายสิ่งที่ชี้บ่งถึงระดับความสำเร็จที่เรียกว่า “รางวัล ISO” ขึ้นมา เพื่อกระตุ้นก่อให้เกิดผลการทำงานขึ้นมาภายใต้การจัดให้มีโปรแกรมการศึกษา/ หลักสูตรที่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานปฏิบัติ หรือมาตรฐานระดับนานาชาติเช่นนั้น รวมถึงมีการศึกษาเรียนรู้ การทำงานร่วมกันระหว่างผู้สอน/ นักวิจัยต่างๆ โดยต้องแสดงถึงผลความสำเร็จของโปรแกรมการศึกษาเหล่านั้นออกมาอย่างเห็นผลได้โดยตรงตามลำดับ เพราะฉะนั้นรางวัล ISO ดังกล่าว จึงถูกนำเสนอรายละเอียดขึ้นมาเป็นครั้งแรกในปี 2007 และมีสถาบันการศึกษา/ มหาวิทยาลัยที่ผ่านการคัดเลือกเข้ามาสู่รอบสุดท้ายเป็นจำนวน 6 แห่งด้วยกันสำหรับการเป็นผู้ที่มีความเหมาะสมต่อการเข้ารับรางวัล ISO กล่าวคือ 12/
ลำดับที่ | ประเทศ | รายชื่อสถาบันการศึกษา/ มหาวิทยาลัย | หมายเหตุ |
1. | สาธารณรัฐประชาชนจีน | - ได้รับรางวัลชนะเลิศ | |
2. | อิยิปต์ | ||
3. | ฝรั่งเศส | Universite de Technologie de | |
4. | ญี่ปุ่น | Department of Mechanical Systems Engineering, | |
5. | เกาหลี | Standards Education Development Committee | |
6. | เนเธอร์แลนด์ |
ภายหลังเมื่อผ่านกระบวนการตรวจสอบและคัดเลือก โดยอาศัยคณะกรรมการที่ถูกแต่งตั้งขึ้นมาอย่างเป็นทางการจากองค์การ ISO ก็ได้มีมติจากที่ประชุมออกมาอย่างเป็นเอกฉันท์ที่ประกาศให้ผู้ชนะเลิศที่ได้รับรางวัล ISO ประจำปี 2007 ได้แก่ มหาวิทยาลัย China Jiliang แห่งประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน 13/ และได้เข้ารับรางวัลจากที่ประชุมใหญ่สมัชชา ISO ครั้งที่ 30 ที่เจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ โดยมีศาสตราจารย์ Song Mingshun ซึ่งทำหน้าที่เป็นผู้อำนวยการบริหารหลักสูตร/ โปรแกรมการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านมาตรฐานปฏิบัติ เป็นผู้รับรางวัลในนามของตัวแทนมหาวิทยาลัยโดยตรง สำหรับรายละเอียดของรางวัลดังกล่าว ประกอบไปด้วยการมอบใบประกาศนียบัตร เพื่อเชิดชูเกียรติ และยืนยันถึงผลความสำเร็จของการจัดโปรแกรมการศึกษาขึ้นมา พร้อมจำนวนเงินที่ได้รับอีกประมาณ 5,000 สวิสฟรังค์ (Swiss francs) ทั้งนี้ยังมีการสนับสนุนร่วมด้วยมาจากคณะกรรมการ Japanese Industrial Standards Committee (JISC) ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งปรากฏเป็นประเทศสมาชิกส่วนหนึ่งขององค์การ ISO
ผู้รับรางวัล (ISO Award) ประจำปี 2007 คือ ศาสตราจารย์ Song Mingshun (ตรงกลางภาพ) ในนามของมหาวิทยาลัย China
นอกจากนี้เมื่อกล่าวถึงผลความสำเร็จของการได้รับรางวัล ISO จากรายละเอียดของการจัดหลักสูตร/ โปรแกรมการศึกษาระดับปริญญาตรีที่ถูกดำเนินการขึ้นมาโดยมหาวิทยาลัยแห่งนี้ พบว่า มีนักศึกษาที่จบการศึกษาออกไปภายใต้สาขาดังกล่าว เป็นจำนวนมากกว่า 800 รายจนถึงสภาพปัจจุบัน โดยเฉพาะรายละเอียดเนื้อหาของโปรแกรมการศึกษาดังกล่าว จะประกอบไปด้วยการเรียน/ การสอนภายใต้วิชาต่างๆ ที่สำคัญ และแสดงความเกี่ยวข้อง เช่น หลักการของมาตรฐานปฏิบัติ มาตรฐานปฏิบัติระดับนานาชาติ รายละเอียดทางเทคนิคที่เป็นอุปสรรคด้านการค้าของ WTO (Technical Barriers to Trade; TBT) สุขอนามัยและสุขอนามัยพืช (Sanitary and Phytosanitary; SPS) และระบบการจัดการคุณภาพ (Quality Management System; QMS) ฯลฯ นอกจากนี้นักศึกษาในระดับชั้นปีที่ 4 ยังต้องได้รับการศึกษาตามรายละเอียดของวิชามาตรฐาน ISO 9001 หรือต้องสามารถปฏิบัติงานในการทำหน้าที่เป็นผู้ตรวจติดตามคุณภาพภายใน (Internal Auditors) ตามความต้องการของมาตรฐาน ISO 9001:2000 ได้เป็นผลที่ดีอีกร่วมด้วย
8. บทสรุป (Conclusion)
องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน (ISO) ได้ก่อตั้งขึ้นมาอย่างเป็นทางการเมื่อปี 1946 โดยมีผู้แทนจากประเทศต่างๆ จำนวน 25 ประเทศ เข้ามาประชุมร่วมกันที่กรุงลอนดอน และในที่สุดมีมติให้จัดตั้งองค์การดังกล่าวขึ้นมา รวมถึงองค์การสหประชาชาติยังได้ประกาศยอมรับให้มีลักษณะเป็น “องค์การชำนาญพิเศษประเภทที่ไม่ใช่หน่วยงานรัฐบาล (Non-Governmental Organization; NGO)” ส่วนสมาชิกขององค์การ ISO ต้องมีฐานะเป็น “สถาบันมาตรฐานแห่งชาติ (NSB)” ซึ่งมีได้เพียงสถาบันเดียวจากแต่ละประเทศทั่วโลกสมัครเข้ามาเป็นสมาชิกในประเภทต่างๆ วัตถุประสงค์หลักขององค์การ ISO จึงทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดขึ้นมาเพื่อใช้ประโยชน์ หรือปรับปรุงมาตรฐานนานาชาติเกือบทุกประเภทสาขาวิชา (ยกเว้นมาตรฐานทางวิศวกรรมไฟฟ้าเท่านั้น ซึ่งถือเป็นหน้าที่ของ IEC) ทั้งนี้เพื่อต้องการให้ประเทศต่างๆ ในโลก สามารถใช้ประโยชน์เป็นมาตรฐานเดียวกันได้ เช่น การปฏิบัติงานด้านวิศวกรรมเครื่องกล เคมีพื้นฐาน วัสดุประเภทที่ไม่ใช่โลหะ สินแร่และโลหะ กระบวนการสารสนเทศ กราฟฟิคและการถ่ายรูป การเกษตร ตึกอาคารและสถานที่ เทคโนโลยีพิเศษ การแพทย์และการพยาบาล การจัดการสิ่งแวดล้อม การบรรจุหีบห่อและการนำส่งสินค้า เป็นต้น
ส่วนวิธีการในการกำหนดหรือ “กระบวนการการยกร่างมาตรฐานฉบับต่างๆ” ขึ้นมานั้น องค์การ ISO จะระบุรายละเอียดเฉพาะมาตรฐาน ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาดตามคำร้องขอของภาคธุรกิจที่ต้องการนำมาตรฐานนั้นๆ ไปใช้ประโยชน์ โดยอาศัยความร่วมมือของผู้เชี่ยวชาญที่มาจากภาคอุตสาหกรรม ภาควิชาการและภาคธุรกิจ นอกจากนี้อาจมีผู้แทนอื่นๆ มาจากหน่วยงานของรัฐ และห้องปฏิบัติการทดสอบต่างๆ เข้ามาร่วมด้วยก็ได้ในการกำหนดกระบวนการยกร่างมาตรฐานฉบับนานาชาติ เพราะฉะนั้นในสภาพปัจจุบันโครงสร้างหลักขององค์การ ISO จึงประกอบไปด้วย “คณะกรรมการด้านเทคนิค (Technical Committee; TC)” ที่ประกอบภารกิจในด้านต่างๆ อยู่เป็นจำนวนไม่น้อยกว่า 201 คณะทำงาน รวมถึงประกอบไปด้วย “กลุ่มคณะกรรมการย่อย (Sub-Committee; SC)” อีกจำนวน 542 กลุ่ม และยังประกอบด้วย “กลุ่มผู้ปฏิบัติงาน (Working Group; WG)” อีกประมาณ 2,287 กลุ่ม เป็นอย่างต่ำ
มาตรฐานแต่ละประเภทที่องค์การ ISO จัดทำขึ้นมาอย่างครบถ้วนสมบูรณ์เป็นส่วนใหญ่ จึงมีสถานะ และจัดระดับว่าเป็น “มาตรฐานนานาชาติ (International Standards)” อย่างแท้จริง โดยทั้งนี้ได้รับความเห็นชอบและประกาศอนุมัติให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จากประเทศภาคีสมาชิกส่วนใหญ่ลงมติยอมรับผลโดยตรง ในปัจจุบันจากผลการสำรวจปรากฏว่า มีมาตรฐานที่ประกาศออกมาใช้ทั้งที่เป็นมาตรฐานนานาชาติ และรายงานด้านเทคนิค (Technical report) อยู่ไม่ตำกว่า 16,500 ฉบับ และเท่าที่ปรากฏให้ผลของความสำเร็จ หรือมีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับต่อสาธารณชนเป็นอย่างมากสำหรับการปฏิบัติงานในขณะนี้ก็คือ รายละเอียดของมาตรฐาน ISO 9000:2000 (ถูกยกร่างขึ้นมาโดยอาศัยผลการดำเนินงานจากคณะกรรมการ ISO/TC 176) และรายละเอียดของมาตรฐาน ISO 14000:2004 (ถูกยกร่างโดยคณะกรรมการ ISO/TC 207) เป็นต้น ส่วนรายละเอียดของมาตรฐาน ISO 26000 Social Responsibility (SR) (ซึ่งกำลังถูกยกร่างอยู่ในปัจจุบัน โดยอาศัยการดำเนินงานของคณะกรรมการ ISO/TMB/WG/SR) ก็คาดว่า จะเป็นมาตรฐานที่ประสบความสำเร็จขึ้นมาอีกฉบับหนึ่งในโอกาสข้างหน้า (ส่วนรายละเอียดอื่นๆ สามารถอ่านเพิ่มเติมได้จากบทที่ 3 .4 และ 5 ซึ่งจะขอกล่าวถึงเป็นลำดับต่อไป)
XXXXXXXXX
ข้อมูลอ้างอิง (References)
1. ISO. 2008. The ISO survey 2006. Principal findings. Available (Online) at: www.iso.org/iso/
2. ISO. 2008. ISO standard. Available (Online) at: www.iso.org/iso/standards_ development/
II. บทบาท และหน้าที่ขององค์การ ISO (Role and functions of ISO)
3. ISO. 2008. Key markers in ISO’s history. Available (Online) at: www.iso.org/iso/about/ the_iso_story.htm
4. ISO. 2008. The ISO timeline. Available (Online) at: www.iso.org/iso/about/ the_iso_story/iso_story_timeline.htm
III. โครงสร้าง และสมาชิกขององค์การ ISO (Structures and ISO members)
5. ISO. 2008. The ISO members. Available (Online) at: www.iso.org/iso/about/ iso_members.htm
6. ISO. 2008. ISO’s structure. Available (Online) at: www.iso.org/iso/structure
IV. กระบวนการพัฒนามาตรฐาน ISO (ISO standard development)
7. ISO. 2008. Stages of the development of international standards. Available (Online) at: www.iso.org/iso/standards_developmnt/processes_and_procedures/
V. คณะกรรมการด้านเทคนิคขององค์การ ISO (ISO Technical Committee)
8. ISO. 2008. List of ISO technical committees. Filter by technical committees. Available (Online) at: www.iso.org/iso/standards_development/technical_committees/list_ of_ iso_technical_committees/
9. ISO. 2008. TC 176: Quality management and quality assurance. Available (Online) at: www.iso.org/iso/standards_development/technical_committees/list_of_iso_ technical_committees/
10. ISO. 2008. TC 207: Environmental management. Available (Online) at: www.iso.org/iso/standards_development/technical_committees/list_of_iso_ technical_committees/
11. ISO. 2008. JTC 1: Information Technology. Available (Online) at: www.iso.org/iso/ standards_development/technical_committees/list_of_iso_ technical_committees/
VI. มาตรฐานนานาชาติและการศึกษา/ รางวัล ISO (International standards and education/ ISO award)
12. ISO. 2008. The 2007 ISO award for higher education in standardization – the six finalists. Available (Online) at: www.iso.org/iso/iso/the_2007_iso_award/
13. ISO. 2008. Chinese university wins inaugural ISO award for higher education in standardization. Available (Online) at: www.iso.org/iso/iso/pressrelease.htm?refid =Ref1077
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น